RESMİ GAZETE SAYISI: 26250 RESMİ GAZETE TARİHİ: 05.08.2006
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2006/031
Gündem No : 67
Karar Tarihi : 26.06.2006
Karar No : 2006/UM.Z-1529
Şikayetçi:
Opet Petrolcülük A.Ş, Bulgurlu Mah. Sarıgazi Cad. Nu 47 Üsküdar/İSTANBUL
İhaleyi yapan idare:
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Müftü Mah. Menderes Bulvarı 53080 RİZE
Başvuru tarih ve sayısı:
/
Başvuruya konu ihale:
2006/37023 İhale Kayıt Numaralı “Akaryakıt Ürünü Alımı” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
22.06.2006 tarih ve 07.04.80.0017/2006-31E sayılı Esas İnceleme Raporunda; Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 25.05.2006 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan Akaryakıt Ürünü Alımı ihalesine ilişkin olarak Opet Petrolcülük A.Ş’nin 02.05.2006 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 24.05.2006 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 31.05.2006 tarih ve 16411 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.05.2006 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden; İhale sürecinde yapılan ve mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu anlaşıldığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline, Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri ile ihale dosyası incelendi: İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) Teknik Şartnamenin 4 ncü maddesinin (d) bendinde “İhaleye katılacak satıcıların Rize Merkez veya Merkezden sahile 100 km. doğu-batı mesafelerinde olmak üzere asgari 5.000.000 kg. mal stoklamaya ve günde 500.000 kg. mal sevkiyatına uygun tesisi olması gerektiği, satıcıların tekliflerinde bu tesise ait belgeyi ibraz etmesi ve uygunluğun Çaykur tarafından kabul edilmesi durumunda teklifin değerlendirmeye alınacağına ilişkin düzenlemenin, mevzuata aykırı olduğu,
2 ) Teknik Şartnamenin 7(1) inci maddesinde, Satıcı, İdarenin herhangi bir fabrika veya fabrikalarında üretimde kayba sebebiyet vermesi durumunda, idarenin bu nedenle uğrayacağı zararı ödemeyi peşinen kabul edecektir şeklindeki düzenlemenin, ileride doğabilecek zararlara karşı kendilerini sorumluluk altına aldığı,
3 ) Teknik Şartnamenin 7 (c) maddesinde, idarenin depo teslimi teklif istenen fabrikaları için fabrika teslimi bazında alternatif fiyat bildirilmesi şartı mevcut olduğundan dolayı, nakliyenin idare ya da yüklenici tarafından gerçekleştirilmesi durumunda ortaya çıkacak maliyetin idare tarafından rahatlıkla karşılaştırılabileceğini, dolayısıyla depo yerine adrese teslim fiyatın daha cazip olması durumunda bile, mevcut tanker filosunu kullanmak yerine, yüklenicinin vereceği hizmetten faydalanmak ve mevcut nakliye operasyonu kadrosundan farklı vazifelerde yararlanmak suretiyle, azami tasarruf sağlama imkanına kavuşabileceği gerekçesiyle, mesafe kısıtlamasına ilişkin maddenin kaldırılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 7.3.1 inci maddesinde “……… isteklinin son beş yıl içinde yurt içinde ve yurt dışında kamu veya özel sektörde gerçekleştirilen ve idarece kusursuz kabul edilen ihale konusu alım veya benzer nitelikteki alımlarla ilgili tek sözleşmeye ilişkin teklif edilen bedelin en az % 40’ı oranında” iş deneyim belgesi istenerek, ihaleye teklif verecek isteklinin mesleki yeterliğine ilişkin bir kriter belirlenmesine ve 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ikinci fıkrasında ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 35 inci maddesinde, isteklilerin yeterliklerini ölçmek amacıyla iş deneyim belgesi istenebileceği, hüküm altına alınmasına rağmen, Teknik Şartnamenin İhaleye Girebilme Şartları başlıklı 4 (d) maddesinde “……….ihaleye katılacak satıcıların Rize Merkez veya merkezden sahile 100 km. doğu-batı mesafelerinde olmak üzere asgari 5.000.000 kg. mal stoklamaya uygun deposu ve günde 500.000 kg. mal sevkiyatına uygun tesisleri olacaktır” şeklinde düzenleme yapılarak ayrı bir yeterlik kriterinin konulduğu görülmüştür.

4734 sayılı Kanunun Temel İlkeler başlıklı 5 inci maddesi, idarelerin ihalelerde rekabeti sağlamakla sorumlu olduğu;

aynı Kanunun şartnameler başlıklı 12 nci maddesi ise, İhale konusu malın teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilmesi ve belirlenen teknik kriterlerin verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması gerektiği, şeklinde düzenlenmiştir.

Bu itibarla, ihaleye katılacak satıcıların Rize Merkez veya merkezden sahile 100 km. doğu-batı mesafelerinde olmak üzere asgari 5.000.000 kg. mal stoklamaya uygun deposu olmasına yönelik bir hükmün, yeterlik kriteri olarak teknik şartnameye konulmasının, 4734 sayılı Kanunun 5, 10 ve 12 nci maddelerine ve anılan yönetmeliğin 35 inci maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak; Teknik Şartnamenin 7.1 inci maddesinin “Satıcı, mal teminini üzerinde taraflarca mutabık kalınacak mücbir sebepler dışında gerçekleştiremeyip herhangi bir fabrika veya fabrikalarda üretimde kayba sebebiyet verdiğinde Çaykur’un bu nedenle uğrayacağı zararı ödemeyi peşinen kabul edecektir” şeklinde düzenlendiği görülmüştür. İdarenin yaptığı bu düzenlemeden, yüklenicinin kusurundan kaynaklanmayan bir sebeple taahhüdün yerine getirilmesi hali hariç olmak üzere, alıma konu ürünün ihale dokümanlarına göre belirlenen süre, miktar ve bedel dahilinde gerçekleştirmeyi ve sözleşme hükümlerine uygun olarak gidermeyi hedeflediği, taahhüdünü dokümanda belirlenen hükümlere uygun olarak zamanında ve süresinde yerine getiren istekliyi herhangi bir sorumluluk altına almadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı, ayrıca yukarıda belirtilen düzenlemenin de mevzuata aykırı bir yönünün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak; Teknik Şartnamenin 7(c) maddesinin “Çaykur FOT teslimat (satıcı depo teslimi) yapılacak 8 fabrika için ihtiyaç duyulduğunda nakliye işlemini de satıcıya fabrika deposu teslimi olarak yaptırabilecektir. Bu nedenle bu fabrikalar (8 fabrika) için de fiyat teklif edilecektir”, şeklinde düzenlendiği görülmüştür. İdare tarafından yapılan bu düzenlemeyle kullanım kolaylığını sağlamak ve temin güçlüğünü gidermek amacıyla 8 adet fabrika için alınacak akaryakıt ürününü (Gündoğdu, Cumhuriyet, Pazarköy, Taşlıdere, Zihniderin, Derepazarı, İyidere ve Eskipazar) satıcı depo teslimi ve/veya fabrika depo teslimi yaptırabileceğini belirterek, isteklilerden iki farklı fiyat istediği, söz konusu düzenlemenin isteklileri tereddüde düşürecek bir yönünün bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

B) Şikayete konu aşama ve bu aşamayla bağlantılı işlemlerin kamu ihale mevzuatına uygunluğu yönünden incelenmesi sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

1- İhale ilanının 9 ncu maddesinin “Bu ihalede, işin tamamı için teklif verilecektir” şeklinde, İdari Şartnamenin 21.1 nci maddesinin ise “İhale konusu işe ilişkin kısmi teklif verilebilir” şeklinde düzenlendiği, bu haliyle ihale ilanı ile ihale dokümanında ihale konusu işe kısmi teklif verilip verilememesine ilişkin bilgilerin birbiriyle uygun olarak düzenlenmediği görülmüştür. Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin son fıkrasında “İhale veya ön yeterlik dokümanını oluşturan belgelerde idareler tarafından yapılan düzenlemelerin birbirine uygun olması gerektiği” hüküm altına alınmış olup, şikayete konu ihalede ihale konusu işe ilişkin kısmi teklif verilip verilememesine ilişkin bilgilerin ihale ilanı ve idari şartnamede birbirinden farklı düzenlenmesi, anılan mevzuat hükmüne aykırı ve isteklileri tereddüde düşürecek nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır.

2- Yönetim Kurulu Başkanlığı’na sunulmak üzere Genel Müdürlük Makamına sunulan 30.05.2006 tarih ve 44 sayılı ihale komisyon kararında; “a) Teşekkülümüzün ihtiyacının hepsi (38.000.000 Kg) %1 kükürtlü fuel-oil cif (Fabrika teslimi) teslimi halinde olursa toplam KDV. hariç 34.947.168,84 YTL bedelle, b) Teşekkülümüzün ihtiyacının hepsi (38.000.000 Kg) fuel-oil 6 cif (Fabrika teslimi) teslimi halinde olursa toplam KDV. hariç 29.305.203,14 YTL bedelle satın alınmasının önerildiği” görülmüştür. Komisyon kararından; idarenin ihtiyaç listesinin net olarak belirlenmediği ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin alternatif teklif tanımına uygun olacak şekilde düzenlenmediği, birbirinden farklı teknik özelliklere sahip ve farklı fiyatlarla piyasaya arz edilen ürünlerin hangi miktarda alınacağının net olarak tanımlanmadığı, tamamen idarenin subjektif tercihine bağlı olacak şekilde %1 kükürtlü fuel-oil veya fuel-oil 6 alımının ihale yetkilisinin onayına sunulduğu görülmüştür. Oysa Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğindeki alternatif teklif tanımına “İhale dokümanında hüküm bulunması halinde, bir ihalede aynı istekli tarafından ihale konusu malın teknik şartnamesinde belirlenen asgari özellik ve şartları sağlamakla birlikte birbirinden farklı teknik özelliklere sahip ürünlerin, asıl teklifin yanısıra alternatif olarak sunulmasını” göre, idare ihtiyacını %1 kükürtlü fuel-oil veya fuel-oil 6 olarak, yada her ikisini de kapsayacak şekilde miktarlarını ve teslim yerlerini ayrı ayrı belirtmek suretiyle ihaleye çıkması gerekirken, alternatif teklif tanımına aykırı olarak, hangi üründen ne kadar alınacağını belirtmeyerek ihaleye çıktığı ve yapılan düzenlemenin, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle; İhale sürecinde yapılan ve yukarıda mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu anlaşıldığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.