KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2011/067

Gündem No : 5

Karar Tarihi : 10.10.2011

Karar No : 2011/UH.III-3362

Şikayetçi:

Sakarya Elit Yemek Gıda Tem. Turizm San. Tic. Ltd. Şti., Toptancılar Çarşısı I Blok No:15-16 SAKARYA

İhaleyi yapan idare:

Kocaali Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Ağalar Mah.Cumhuriyet Cad. Hükümet Konağı SAKARYA

Başvuru tarih ve sayısı:

14.09.2011 / 41108

Başvuruya konu ihale:

2011/98997 İhale Kayıt Numaralı "Taşımalı İlköğretim Uygulaması Kapsamında Taşınan 876 Öğrenciye 174 Gün Sıcak Öğlen Yemeği Verilmesi" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

07.10.2011tarih ve B.07.6.KİK.0.08.00.00-101.04-.H.[3057].(0169)./2011-39E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Kocaali Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 04.08.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Taşımalı İlköğretim Uygulaması Kapsamında Taşınan 876 Öğrenciye 174 Gün Sıcak Öğlen Yemeği Verilmesi” ihalesine ilişkin olarak Sakarya Elit Yemek Gıda Tem. Turizm San. Tic. Ltd. Şti.’nin 06.09.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 09.09.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 14.09.2011 tarih ve 41108 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.09.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olduğu belirlenen istekli ve Ak Ay Turizm Nak. Yemek Ltd. Şti.’ye ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamalarının yeterli ve doğru şekilde yapılmadığı;

2) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen isteklinin sunduğu TSE 8985 ve TSE 13075 hizmet yeterlilik belgelerinin geçersiz olduğu; bu belgelerin özel birbelgelendirme kuruluşu tarafından düzenlendiği, ancak söz konusu belgeleri yalnızca TSE’nin düzenleyebileceği, bununla birlikte TÜRKAK akreditesi olmayan kalite ve standarda ilişkin bir belgenin kamu kurum ve kuruluşlarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığı, bu firmanın değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve idareyi yanıltıcı davranışta bulunduğu gerekçesiyle Kamu İhale Kanununun 58 inci maddesinde belirtilen hususlar ışığında aynı Kanunun 17 maddesindeki yaptırımların uygulanması gerektiği;

3) Ak Ay Turizm Nak. Yemek Ltd. Şti.’ nin sunduğu “Gıda Üretim İzni Belgesi”, “TSE Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi” gibi belgelerin; yüklenicinin kendine ait ya da kiralamış olduğu bir tesise ait olmadığı ve bir kamu kuruluşunun kantinine ait olup yalnızca bu kurum için üretim yapabilmek adına düzenlendiği, oysa ihale konusu işin, yemeğin yüklenicinin kendine ait tesiste üretilip okullarda dağıtımını öngörmesi nedeniyle adı geçen isteklinin teklifinin geçersiz sayılması gerektiği; TSE 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi standardının detayında ayrı ayrı belirlenen “İş Yerleri-Yemek Fabrikaları-Toplu Yemek Mutfakları ve Yemek Servisleri” kategorilerinin hepsinin söz konusu isteklinin sunduğu belgede yazmasına karşın, sunulan belgenin aslında “Toplu Yemek Mutfakları” kategorisine ait olduğu ve söz konusu isteklinin dışarıya yemek servisi yapamayacağı;

İddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak idarenin 08.09.2011 tarihli şikayete cevap yazısında;“… 1. iddiada adı geçen üç isteklinin tekliflerinin aşırı düşük teklif olduğu belirtilmiştir. İhale komisyonumuz adı geçen isteklilerin vermiş oldukları teklifleri 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 38. maddesi gereğince aşırı düşük teklif olarak değerlendirmiş, bu isteklilerden Kamu İhale Genel Tebliğinin 79. maddesi doğrultusunda yasal süreler dahilinde savunmaları istenmiş ve savunmalar isteklilerden alınmıştır. Komisyonumuzca savunmaları alınan isteklilerden Adem Yemek Üretr. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti ve Süleyman İnce’nin savunmaları yeterli görülmüş olup, AK AY Turizm Nakliyat Yemekçilik Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin savunması ise yeterli görülmeyip vermiş olduğu teklif değerlendirme dışı bırakılmıştır” hususlarına yer verilmiştir.

Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası içerisinde yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

05.08.2011 tarih ve 2 sayılı ihale komisyonu kararında; “…Adem Yemek Üretr. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti ve Süleyman İnce ve AY Turizm Nakliyat Yemekçilik Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti. firmalarının tekliflerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 38. Maddesi gereğince aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmiş olup bu üç firmadan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79. Maddesi kriterleri doğrultusunda savunma istenmesine komisyonumuzca karar verilmiştir” denilmektedir.

İdarenin 10.08.2011 tarih ve 1695,1696 ve 1697 sayılı yazılarla bahsi geçen üç istekliden;“… 4734 sayılı yasanın 38. maddesi doğrultusunda verdiğiniz teklifin;

1.İmalat sürecinin, verilen hizmetin nasıl ekonomik olabileceği,

2.Mal ve hizmetlerin temini veya hizmet işinin yerine getirilmesinde kullanacağınız avantajlı koşullar,

3.Teklif edilen hizmet işinin özgünlüğü

Hususlarını belgelendirmek suretiyle yazılı açıklamalarda bulunmanız gerekmektedir.

Adı geçen hizmet işinde kullanacağınız başka avantajlı koşullar ve ekonomik çözümlerle ilgili belgeye dayalı yazılı açıklamanızı bu yazının tebliğ tarihinden itibaren 5 (beş) iş günü içinde Müdürlüğümüze bildirmeniz gerekmektedir…” denilmek suretiyle aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmaları istenilmiştir.

Konuyla ilgili olarak ihale ilan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde;“…79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

79.4.2. İhale komisyonu tarafından yapılacak aşırı düşük teklif değerlendirmesinde aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.

79.4.2.1. İhale komisyonu, teklifin önemli bileşenlerine ilişkin olarak;

a) Verilecek hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve hizmetlerin temininde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle aşırı düşük teklifleri değerlendirerek ihaleyi sonuçlandıracaktır.

79.4.2.2. Verilecek hizmetin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler, hizmetin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya hizmetin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; sadece bu hususların neler olduğu değil, belirtilen çözüm, avantajlı koşul, özgünlük ya da hizmetin ekonomik olması sayesinde elde edilen maliyet avantajının da bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir.

79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

b. Fiyat teklifleri,

…

g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)

79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.

İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

…

79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.

Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.

…

79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

…

79.4.2.19. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilecek ve teklifler değerlendirilecektir.

…

79.4.2.24. Yemek hizmet alımı ihalelerinde, çalıştırılacak personelin giyim gideri ile su, tuz, baharat, peçete ve masa örtüsü giderleri için yapılacak açıklamalara ilişkin olarak isteklilerden belge sunmaları istenmeyecektir. İhale komisyonu ayrıca, bu girdiler dışındaki girdilerden de belgelendirilmesine gerek bulunmayanları tespit edebilecektir.

…

79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları yer almaktadır.

İhale uhdesinde bırakılan istekli Adem Yemek Ürt. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında;

Teknik şartnamede yer alan örnek menüye göre belirlenen birim fiyat (1,15 TL) esas alınarak hesaplanan yemek malzeme bedeline (175.287,60 TL) ilişkin olarak 4 adet satış ve 28 adet alış faturaları ile,

Kamu İhale Genel Tebliğinin yukarıda aktarılan 79.4.2.12 inci maddesinde öngörülen, isteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulduğu anlaşılmıştır.

Açıklama kapsamında sunulan alış faturalarının Kamu İhale Genel Tebliğinin yukarıda aktarılan 79.4.2.16 ncı maddesi gereğince geçerli bir belgelendirme aracı kabul edilmesi mümkün değildir.

Diğer taraftan;

İsteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı malların ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.7), üretim konusu olarak“tabldot yemek üretimi” gösterilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.12 nci maddesine göre isteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması halinde ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “ maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” sunulması gerekmektedir.

Buna göre “ maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” sunulabilmesi için isteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması ve “ maliyet/satış tutarı tespit tutanağı”nın ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin olması gerekmektedir.

Ancak istekli tarafından sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanağında “tabldot yemek üretimi”ne ilişkin olarak ağırlıklı ortalama birim satış tutarı belirtilmiş olup, söz konusu “tabldot yemek” bir “mal” kalemi olmadığından, kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mala ilişkin olarak “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” ile ihale konusu öğün için öngörülen fiyatların tevsik edilmesi mümkün değildir.

Dolayısıyla aşırı düşük teklif fiyatı açıklamaları mevzuata uygun olmayan adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınması Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.12 inci maddesine aykırı bulunmuştur.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğu belirlenen Süleyman İnce’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu belgeler incelendiğinde; toplam 69.487,01 TL tutarındaki yemek malzeme bedeline ilişkin 27.07.2011 tarihli iki adet proforma fatura ile 12.08.2011 tarihli iki adet proforma fatura sunulduğu görülmektedir.

Bahse konu proforma faturaların malzeme bedelinin belirlenmesinde esas alınan bütün yemek malzemelerini kapsayacak şekilde düzenlenmediği anlaşıldığından, teklif fiyatın önemli bileşenlerinden yemek malzeme bedelini tevsik edemeyen ve idarece ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olduğu belirtilen isteklinin, aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmesi mevzuata uygun bulunmamıştır.

Bununla birlikte anılan isteklinin, başvuru sahibinin 2 nci iddia konusu ile ilgili olarak yapılan inceleme kapsamında belirtilen nedenlerle değerlendirmeye alınmasının mevzuata aykırı olduğu tespit edilmiştir.

Ak Ay Turizm Nak. Yemekçilik Akaryakıt Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti’ nin 25.08.2011 tarihli ihale komisyon kararı ile aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmediği, nitekim açıklama kapsamında yemek malzeme bedelinin sadece alış faturaları ile ve tamamını kapsamayacak şekilde belgelendirme yapıldığı,

Ayrıca, başvuru sahibinin 3 üncü iddia konusu ile ilgili olarak yapılan inceleme kapsamında belirtilen gerekçelerle adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşıldığından,

Başvuru sahibinin, Ak Ay Turizm Nak. Yemekçilik Akaryakıt Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti’nin açıklamasının uygun olmadığı yönündeki iddiasının konusuz kaldığı görülmüştür.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak idarenin cevabında,“Süleyman İnce … ’nin ihale komisyonuna sunmuş oldukları belgelerin uygun olmadığı belirtilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Şartnameler” başlıklı 12. maddesine göre idaremizce hazırlanan şartnameye Kanuni süresi içerisinde ihale ilanı ve ihale dokümanına yönelik herhangi bir şikayet başvurusunda bulunulmadığından, ilan ve ihale dokümanı kesinleşmiştir. Süleyman İnce ve AK AY Turizm Nakliyat Yemekçilik Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait belgeler incelenmiş ve idari şartnameye uygun olduğu tespit edilmiştir.” hususlarına yer verilmiştir.

İdari şartnamenin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7 nci maddesinin 5.3 üncü fıkrasında isteklilerden;

“ISO EN 9001-2008 Kalite Yönetim Sistem Belgesi”.

Türk Standartları 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi.

Türk Standartları 13075 Gıda Taşıma Araçlarının Hizmet Yeterlilik Belgesi.

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem Belgesi”

Sunmaları istenmiştir.

Yine idari şartnamenin “Kalite ve Standarda ilişkin belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.7.6 ncı maddesinde,

“7.7.6.1. Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İşbirliği Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan akreditasyon kurumları tarafından düzenlenen ISO 9001-2008 Kalite Yönetim Sistem Belgesi/ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem Belgesi/TS 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi/ TS 13075 Gıda Taşıma Araçlarının Hizmet Yeterlilik Belgesi, Türk Akreditasyon Kurumundan alınan teyit yazısıyla birlikte sunulması zorunludur. Bu belgeler tasdik işleminden muaftır. Bu belgelerden yabancı dilde düzenlenenlerin tercümelerinin Türkiye?deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler de Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

7.7.6.2. Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belgeler için Türk Akreditasyon Kurumundan teyit yazısı alınması zorunlu değildir. Ayrıca, bu belgelerden yurt dışında düzenlenenler de tasdik işleminden muaftır. Ancak, yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye?deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

7.7.6.3. Türk Akreditasyon Kurumundan bir teyit yazısı alınmadan sunulabilen ve yabancı ülkede düzenlenen kalite ve standarda ilişkin belgelerin tasdik işlemi ve tercümelerinin yapılması ve bu tercümelerin tasdiki 7.7.4 ve 7.7.5 maddelerindeki esaslara tabidir….”düzenlemesi yer almakta olup, istekli veya istekli olabileceklerce ihale dokümanına karşı şikayet başvurusunda bulunulmamıştır.

Ayrıca idari şartname ve teknik şartnamede yer alan düzenlemelerden, ihale konusu yemek işinin isteklinin mutfağında yapılacağı ve ihale konusu hizmet kapsamında yer alan ilk öğretim okullarına öğle yemeği olarak dağıtılacağı anlaşılmaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31 inci maddesinin 6 ncı fıkrasında,

“Kalite ve standarda ilişkin belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İşbirliği Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan akreditasyon kurumları tarafından yabancı ülkede düzenlenen belgeler, Türk Akreditasyon Kurumundan alınan teyit yazısı ile birlikte sunulması durumunda tasdik işleminden muaftır. Bu belgelerden yabancı dilde düzenlenenlerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.” düzenlemesi,

“Kalite ve Standarda İlişkin Belgeler” başlıklı 42 nci maddesinde;

“(1) İşin niteliği göz önünde bulundurularak ön yeterlik şartnamesi ve idari şartnamede; kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, hizmet yeterlilik belgesi ile deney-analiz-kalibrasyon laboratuarlarının ve muayene kuruluşlarının kalite yeterliğine ilişkin düzenleme yapılabilir.

(2) Kalite yönetim sistem belgesi ve çevre yönetim sistem belgesinin Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmesi zorunludur. Bu belgelendirme kuruluşlarının, Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen belgelerin geçerliliğini sürdürdüğünün, Türk Akreditasyon Kurumundan alınacak bir yazı ile teyit edilmesi gerekir. Teyit yazısı, ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması koşuluyla düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl süreyle kullanılabilir. Ancak Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk Akreditasyon Kurumundan teyit alınması zorunlu değildir.

(3) Deney-analiz-kalibrasyon laboratuarlarının ve muayene kuruluşlarının kalite yeterliliği ile ilgili belgelerin, Türk Akreditasyon Kurumu veya Uluslararası Laboratuar Akreditasyon İşbirliği Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan akreditasyon kurumları tarafından düzenlenmesi zorunludur. Bu akreditasyon kurumlarının Uluslararası Laboratuar Akreditasyon İşbirliği Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan akreditasyon kurumu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen belgelerin geçerliliğini sürdürdüğünün, Türk Akreditasyon Kurumundan alınacak bir yazı ile teyit edilmesi gerekir. Teyit yazısı, ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması koşuluyla düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl süreyle kullanılabilir. Ancak Türk Akreditasyon Kurumu tarafından düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk Akreditasyon Kurumundan teyit alınması zorunlu değildir.

(4) Kalite ve standarda ilişkin belgelerin ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması yeterlidir. Ancak, ihale ilk ilan veya davet tarihinden önce akreditasyonu geri çekilen belgelendirme kuruluşunun düzenlediği kalite yönetim sistem belgesi ve/veya çevre yönetim sistem belgesinin sunulması durumunda bu belgeler geçerli kabul edilmez.”düzenlemesi bulunmaktadır.

İhale komisyonu kararıyla ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen istekli Süleyman İnce’nin idari şartnamenin 7.5.3 üncü maddesi kapsamında,

18.07.2011 tarihli Nissert Uluslararası Sertifikasyon ve Denetleme Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından düzenlenen “ISO EN 9001-2008 Kalite Yönetim Sistemi” ile 18.07.2011 tarihli aynı kuruluş tarafından düzenlenen “EN ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi” belgeleri,

“İş Yerleri-Yemek Fabrikaları-Toplu Yemek Mutfakları ve Yemek Servisleri-Genel Kurallar” adlı TS 8985 standardı ile “İş yerleri - Gıda maddeleri taşıma hizmetleri – Genel kurallar” adlı TS 13075 standardına ilişkin Hizmet Yeterlik Belgeleri yerine yine Nissert Uluslararası Sertifikasyon ve Denetleme Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş belgeleri,

Sunduğu anlaşılmıştır.

Çevre Yönetim Sistemi ile Kalite Yönetim Sistemi belgelerinin üzerinde TÜRKAK markası yer almakta olup, anılan şirketin TÜRKAK tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşlarından olduğu anlaşılmıştır.

Ancak, Hizmet Yeterlik Belgelendirmesi “TSE-HYB” markası altında kullanılabilen bir belge olduğundan, TS 8985 ve TS 13075 standartlarına ilişkin Hizmet Yeterlik Belgelendirmesinin Türk Standartları Enstitüsü dışında başka bir kuruluş tarafından yapılabilmesi mümkün değildir.

Nitekim TÜRKAK internet sitesinde yer alan akredite kuruluş arama motorundan, anılan şirketin akreditasyon kapsamının ISO 9001:2008, ISO 14001:2004, ISO 22000:2005 belgelendirmesi ve organik tarım ile ilgili standartlardan (“5262 sayılı Organik Tarım Kanunu, Organik Tarımın Esasları ve Uygulamasına İlişkin Yönetmelik, 2092/91 sayılı AB Yönetmeliği, İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Yönetmelik”) ibaret olduğu anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, idari şartnamede ihaleye katılım için yeterlik koşulu olarak öngörülen TS 8985 ve TS 13075 standartlarına ilişkin Hizmet Yeterlik Belgelerini sunmayan isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınması Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin yukarıda yer verilen 42 nci maddesine aykırı bulunmuştur.

3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiası ilişkin olarak idarenin cevabında,“… AK AY Turizm Nakliyat Yemekçilik Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ihale komisyonuna sunmuş oldukları belgelerin uygun olmadığı belirtilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Şartnameler” başlıklı 12. maddesine göre idaremizce hazırlanan şartnameye Kanuni süresi içerisinde ihale ilanı ve ihale dokümanına yönelik herhangi bir şikayet başvurusunda bulunulmadığından, ilan ve ihale dokümanı kesinleşmiştir. Süleyman İnce ve AK AY Turizm Nakliyat Yemekçilik Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait belgeler incelenmiş ve idari şartnameye uygun olduğu tespit edilmiştir.” hususlarına yer verilmiştir.

İdari şartnamenin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7 nci maddesinde;

“1.h)

1- Gıda Üretim İzin Belgesi Aslı veya Noter Tasdikli Sureti.
2- İlgili Kurumlardan alınan işyeri açma ve çalışma ruhsatı.”düzenlemesi,

…

7.5.2.

…
İstekliler ihale konusu yemek üretiminin yapılacağı iş yerine ait en az günlük yemek verilecek öğrenci sayısı kadar kapasite raporunun aslını veya noter tasdikli suretini teklif zarfında sunacaklardır.

7.5.3.

ISO EN 9001-2008 Kalite Yönetim Sistem Belgesi.
Türk Standarları 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi.

Tük Standartları 13075 Gıda Taşıma Araçlarının Hizmet Yeterlilik Belgesi.

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem Belgesi

…”ve

“Diğer hususlar” başlıklı VI. Bölümünde,

54.1.Taşımalı sistem gereği ve Öğrencilerin sağlığı açısından periyodik denetimlerin yapılabilmesi için Yemek üretimi yapılacak tesis veya imalathanenin hizmetin götürüleceği yerin bağlı olduğu Sakarya il sınırları içerisinde faaliyette olması zorunludur. Sakarya İl sınırları içerisinde yemek fabrikası bulunmayan istekliler ihaleyi kazanmaları halinde il sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve şartnamedeki tüm yeterlilik ve kapasite şartlarına haiz bir yemek fabrikası ile sözleşme yapacaklar veya böyle bir üretim tesisini temin edeceklerdir.(sözleşme aşamasında bu üretim tesisine ait belgeler istenecektir.)

Düzenlemeleri yer almaktadır.

Ak Ay Turizm Nak. Yemekçilik Akaryakıt Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti’ nin teklif dosyası kapsamında idari şartnamenin yukarıda yer verilen düzenlemeleri gereği olarak sırası ile;

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Sakarya İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen işletme kayıt belgesi, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, ISO EN 9001-2008 Kalite Yönetim Sistem Belgesi, TS 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi, TS 13075 Gıda Taşıma Araçlarının Hizmet Yeterlilik Belgesi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem Belgesi ve kapasite raporunu sunduğu,

Belgelerde işletme adresi veya hizmet yeri adresinin “Turanlar Mah. Pınarlı Köyü Yolu Üzeri Hendek Kredi Yurtlar Kurumu Hendek /SAKARYA” olarak gösterildiği,

Ayrıca, Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından söz konusu istekli adına düzenlenen 16.02.2011 tarihli kapasite raporunun kapasite tespiti kısmında, firmanın“Toplu Yemek Mutfağı kriterine uygun olarak Tabldot Yemek üretimi gerçekleştirdiği, … Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu ile işletme sözleşmesi imzalandığı … sözleşmenin 31.07.2014 tarihine kadar geçerli olduğu, … buna göre kapasitenin 547.500 Adet/Yıl Tabldot Yemek olduğu” bilgisine yer verildiği tespit edilmiştir.

Başvuru konusu hizmet ihalesinin miktarının 152.424 adet öğle yemeği olduğu, hizmet işine sözleşme imzalandığı tarihten itibaren 10 gün içinde başlanacağı ve işin süresinin 174 gün olduğu, ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilecek yemek üretiminin yapılacağı mutfağın isteklinin kendi malı olması koşulunun aranmasının rekabete aykırı olacağı, kaldı ki ihale dokümanında da böyle bir düzenleme bulunmadığı hususları dikkate alındığında,

İşletmenin kayıtlı olduğu adres nedeniyle adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer taraftan, söz konusu isteklinin idari şartnamenin yukarıda yer verilen 7.1.h.1 maddesi uyarınca sunması gereken gıda üretim izin belgesinin sunmadığı anlaşıldığından teklifinin değerlendirmeye alınması sonuç olarak mevzuata aykırı olmakla birlikte, anılan isteklinin aşırı düşük teklif fiyatı açıklaması idarece uygun bulunmadığından bu aykırılığın ihale sonucuna etkili olmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Ada Öznur Yem. Tem. Bil. Tur. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti’ nin teklif dosyası kapsamında idari şartnamenin yukarıda yer verilen düzenlemeleri gereği olarak Gıda Üretim İzin Belgesi yerine Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Sakarya İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen işletme kayıt belgesi sunulduğundan, başvuru sahibinin 3 üncü iddia konusu ile ilgili olarak yapılan inceleme kapsamında belirtilen gerekçelerle adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınması mevzuata aykırıdır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Adem Yemek Ürt. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti., Süleyman İnce ve Ada Öznur Yem. Tem .Bil. Tur. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmak suretiyle, tekliflerin değerlendirilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Kazım ÖZKAN

Başkan V.

II. Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Ali KAYA

Kurul Üyesi Bahattin IŞIK

Kurul Üyesi

Hakan GÜNAL

Kurul Üyesi Adem KAMALI

Kurul Üyesi Abdullah DÜNDAR

Kurul Üyesi

Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi

Karşı Oy:

KARŞI OY

Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak; ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğu belirlenen istekli ve Ak Ay Turizm Nak. Yemek Ltd. Şti.’ye ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamalarının yeterli ve doğru şekilde yapılmadığı iddiasına yer verilmiştir.

İncelemeye konu ihale; Taşımalı İlköğretim Uygulaması Kapsamında Taşınan 876 Öğrenciye 174 Gün Sıcak Öğlen Yemeği Verilmesi işi olup,idarece yaklaşık maliyetin Okul Pansiyonları Kanununun 9. maddesi gereğince taşımalı ilköğretim kapsamındaki öğrencilerin 2011-2012 öğretim yılı öğle yemeği ücretinin belirlenmesinde yatılı öğrenci başına düşen günlük ücretinin belirlenmesinde yatılı öğrenci başına düşen günlük ücretin % 55’i (KDV dahil 2,46 TL) esas alınarak toplam 347.526,720 TL olarak belirlendiği, bahse konu ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, inceleme konusu ihalede üç isteklinin aşırı düşük sorgulamaya tabi tutulduğu, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin aşırı düşük açıklaması uygun görülen Adem Yemek Üretim Tesisleri San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi isteklinin ise Süleyman İnce’ nin belirlendiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin“teklif fiyata dahil masraflar” ve“aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin“teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, geçerli tekliflerin yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre aşırı düşük olmadığı, en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece hiçbir isteklinin teklifine ilişkin olarak aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin karara bağlanması gerekmektedir.

Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının objektif kriterlerinin var olmadığı düşünülmektedir.

Yukarıda açıklandığı üzere inceleme konusu ihalede ikinci ve üçüncü iddiaya ilişkin Kurul kararına katılmakla birlikte, birinci iddiaya ilişkin olarak aşırı düşük sorgulama yapılmaması gerektiği yönündeki düşüncemle Kurul kararına katılmıyorum.

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi

KARŞI OY

Başvuru sahibi tarafından;“Taşımalı İlköğretim Uygulaması Kapsamında Taşınan 876 Öğrenciye 174 Gün Sıcak Öğlen Yemeği verilmesi hizmet alımı işinde, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif sorgulamasının yeterli ve doğru şekilde yapılmadığı” iddia edilmektedir.

Yaklaşık maliyeti 347.526,72 TL olarak belirlenenincelemeye konu ihalede;

Beş adet ihale dokümanı satıldığı, beş isteklinin teklif verdiği, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin 219.490,56 TL bedel karşılığında Adem Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin“teklif fiyata dahil masraflar” ve“aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin“teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, geçerli tekliflerin tamamının yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte, en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece hiçbir isteklinin teklifine ilişkin olarak aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin karara bağlanması, ancak;kurul kararında belirtilen Ada Öznur Yem. Tem .Bil. Tur. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti’ne ait teklifin ise eksik belge nedeniyle değerlendirme dışı bırakılmasıgerekmektedir.

Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının objektif kriterlerinin var olmadığı düşünülmektedir.

Yukarıda açıklandığı üzere inceleme konusu ihalede“İtirazen Şikayet Başvurusunun Reddedilmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle Kurul’un“Düzeltici İşlem Belirlenmesine” ilişkin karara katılmıyorum.

Adem KAMALI

Kurul Üyesi