KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2017/006

Gündem No : 102

Karar Tarihi : 26.01.2017

Karar No : 2017/UH.II-377

Şikayetçi :

Postaş Taşımacılık İnşaat Temizlik Hizmetleri Petrol Otomotiv Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi

İhaleyi Yapan Daire:

Mersin Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Daire Başkanlığı

Başvuru Tarih ve Sayısı:

28.12.2016 / 72306

Başvuruya Konu İhale:

2016/372816 İhale Kayıt Numaralı "Mıcır Nakli Hizmet Alımı İşi" İhalesi

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Postaş Taşımacılık İnşaat Temizlik Hizmetleri Petrol Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.,

1583/1 Sokak Rodkar İş Merkezi No: 2/237 Mersinli Konak/İZMİR

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Mersin Büyükşehir Belediye Fen İşleri Daire Başkanlığı,

Siteler Mah. Eski Otogar Karşısı Makine İkmal Sahası İçi Fen İşleri Daire Başkanlığı Akdeniz/MERSİN

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/372816 İhale Kayıt Numaralı “Mıcır Nakli Hizmet Alımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Mersin Büyükşehir Belediye Fen İşleri Daire Başkanlığı tarafından 01.11.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mıcır Nakli Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Postaş Taşımacılık İnşaat Temizlik Hizmetleri Petrol Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin 13.12.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.12.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.12.2016 tarih ve 72306 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.12.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/3189 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ilgili mevzuat hükümlerine ve ihale dokümanı düzenlemelerine uygun olmadığı iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Hizmet Alımı İhalelerinde Sınır Değer Tespiti ve Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

…

79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

…

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartnamenin 2.1’inci maddesinin (a) bendinde ihale konusu hizmetin adının “MICIR NAKLİ HİZMET ALIMI İŞİ” olarak belirlendiği, anılan maddenin (b) bendinde ise işin miktarı ve türü “321.200 Ton Asfalt Mıcırı” şeklinde düzenlenmiştir.

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İstekliler tekliflerine vergi (KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderleri dahil edeceklerdir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesine,

Aynı Şartname'nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale konusu iş kapsamında toplam 321.200 ton mıcırın 45 km mesafeye naklinin yer aldığı, işin süresinin 365 gün olduğu ve günlük 880 ton mıcırın taşınmasının öngörüldüğü, ihale dokümanı düzenlemelerine göre teklif fiyata dahil olacak giderlerin mıcır nakline ilişkin maliyetler ile çalıştırılacak personel ve kullanılacak araçlarla ilgili giderleri içerdiği anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde yer alan “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.” açıklaması çerçevesinde, inceleme konusu ihalede çalıştırılacak personel sayısı belirlenmediği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamını idare için kullanacağına yönelik bir düzenlemeye yer verilmediği ve yaklaşık maliyet hesap cetveline göre yaklaşık maliyetin en az %70’lik kısmının işçilik giderinden oluşmadığı görüldüğünden, söz konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu sonucuna varılmıştır.

İnceleme konusu ihaleye ilişkin idarece yaklaşık maliyet tutarının 3.245.726,00 TL olarak hesap edildiği, yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesi sonucunda aşırı düşük teklif sınır değerin ise 2.496.712,31 TL olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale komisyon kararında, 3 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, tüm isteklilerin teklif açıklamalarını idareye sunduğu, sunulan açıklamalardan yalnızca Demireller Akaryakıt Nakliyat Tic. ve San. Ltd. Şti.nin açıklamasının idarece uygun bulunduğu, ihalenin anılan istekli üzerinde bırakılarak neticelendirildiği görülmüştür.

İdarece teklifleri sınır değerin altında olduğu tespiti yapılan istekliden 09.11.2016 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, söz konusu yazıda önemli teklif bileşenlerinin “1) Yakıt maliyet analizi ile bilgi ve belgeleri
2 ) Araç lastikleri ile bakım maliyeti bilgi ve belgeleri
3 ) personel ile ilgili personel giderleri ve personele ait belgeler (SRC, Ehliyet)
4 ) Araçlar hakkında bilgi ve belgeler (Model, trafik sigortası, kasko ve araç kapasitesi)” olarak belirtildiği ve isteklilere açıklamalarını sunmaları için 5 iş günü süre verildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif mektubunda birim ton başına 6,69 TL olmak üzere toplam 2.148.828,00 TL bedel teklif edildiği, anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, bir ton mıcırın naklinde gerekli yakıt gideri için 2,586 TL, damga vergisi-karar pulu gideri için 0,167 TL, lastik gideri için 0,279 TL, tamir-bakım gideri için 0,102 TL, işçilik gideri için 0,833 TL olmak üzere toplam birim maliyetin 3,967 TL ve yüklenici karı için 2,723 TL öngörüldüğü tespit edilmiştir.

Anılan istekli tarafından sunulan teklif açıklaması kapsamında, ihale konusu işe ilişkin maliyet analizinin, işte kullanılacak araçlara ilişkin K1 taşıt belgesi, ruhsat, kasko ve sigorta poliçelerinin, işte çalıştırılacak sürücülere ait sürücü belgesinin, işyerinde çalışan personele ait bordro icmali ve 1 adet lastik alış faturası sunulduğu tespit edilmiştir. Yine teklif açıklamasının içeriğinde hangi mala ilişkin olduğu belirtilmemiş olan 23.11.2016 tarihli bir Ek.O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağının yer aldığı, isteklilerin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin öngördüğü birim fiyatların tevsikinde kullanılan söz konusu tutanağın ihale üzerinde kalan istekli tarafından hazırlandığı, tutanakta 600 Yurt içi satışlar hesabında birim fiyatının 6,40 TL olduğu beyan edilen malın belirtilmemiş olduğu ancak açıklamada yapılan maliyet analizi dikkate alındığında öngörülen birim fiyatın 1 ton mıcır nakli hizmetine ilişkin olduğu tespit edilmiştir.

İncelemeye konu aşırı düşük teklif açıklamasında, istekli tarafından hazırlanan maliyet analizi haricinde, personel giderine ilişkin bir işçilik hesaplaması yapılmadığı yalnızca mevcut personele ilişkin ücret bordrolarının sunulduğu, lastik giderinin tevsiki amacıyla sadece 1 adet lastik alış faturasının sunulduğu ancak sadece alış faturası sunulması suretiyle açıklama yapılmasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemler arasında yer almadığı, yakıt maliyetine ilişkin hesaplamalarda motorinin litre fiyatının 2.98 TL olarak kabul edildiği, bu hususa ilişkin kendilerinin piyasa koşullarına göre motorini %15 oranında daha ucuza aldıklarının belirtildiği bununla birlikte analizde öngörülen birim fiyatı tevsik etmek üzere herhangi bir belge sunulmadığı, ek olarak yine teklif açıklamasında ihale konusu hizmete ilişkin olduğu anlaşılan E k.O .7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu ancak anılan tespit tutanağının isteklilerin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin olduğu,

bu sebeple aşırı düşük teklif açıklamasının konusunu oluşturan bir hizmet kalemi için öngörülen birim fiyatın tevsiki amacıyla kullanılamayacağı anlaşılmıştır.

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, ihale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Demireller Akaryakıt Nakliyat Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Hamdi GÜLEÇ

Başkan

Şinasi CANDAN

II. Başkan Erol ÖZ

Kurul Üyesi Köksal SARINCA

Kurul Üyesi

Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi Mehmet ATASEVER

Kurul Üyesi Oğuzhan YILDIZ

Kurul Üyesi